Nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định của Luật nhà ở. Tuy nhiên, một câu hỏi phổ biến mà nhiều người dân đặt ra là: “Nếu bản thân đã sở hữu nhà rồi, liệu tôi có thể mua nhà ở xã hội không?” Đây là một vấn đề không chỉ liên quan đến quyền lợi của người dân mà còn là vấn đề cần được giải đáp
Sở hữu nhà rồi có được mua nhà ở xã hội không?
Để trả lời câu hỏi này, cần căn cứ vào các quy định tại Điều 78 Luật Nhà ở 2023 và Điều 29 Nghị định 100/2024/NĐ-CP. Cụ thể:
Để được mua, thuê mua nhà ở xã hội thì phải chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đó, chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở dưới mọi hình thức tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đó hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án nhà ở xã hội nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu (15 m2 sàn/người); trường hợp thuộc đối tượng quy định tại các điểm b, c, d, đ, e và g khoản 1 Điều 45 của Luật Nhà ở 2023 thì phải không đang ở nhà ở công vụ.
Cần lưu ý thêm: Trường hợp đã kết hôn, bản thân và vợ/chồng đều không có tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) tại tỉnh/Thành phố (nơi có dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội/nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân)
Trường hợp đã có nhà ở ngoài tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội
Vẫn được mua nhà ở xã hội như bình thường, nhưng phải đáp ứng về điều kiện thu nhập. (Trường hợp người đứng đơn là người độc thân thì có thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng. Trường hợp người đứng đơn đã kết hôn theo quy định của pháp luật thì người đứng đơn và vợ (chồng) của người đó có tổng thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 30 triệu đồng).
Nhà đã chuyển nhượng, có được mua nhà ở xã hội?
Để đủ điều kiện mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, người đăng ký tại thời điểm nộp hồ sơ không được sở hữu bất kỳ nhà ở nào thuộc quyền sở hữu của mình, đồng thời vợ hoặc chồng của người đó cũng không đứng tên bất kỳ bất động sản nào trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án nhà ở xã hội.
Do đó, đối với trường hợp đã từng sở hữu nhà tại địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án nhà ở xã hội nhưng đã chuyển nhượng trước thời điểm nộp hồ sơ, người mua vẫn sẽ được coi là không sở hữu bất động sản và được mua, thuê mua nhà ở xã hội tại địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án nhà ở xã hội.

Kết luận
Tóm lại, người dân đã có nhà vẫn có thể mua nhà ở xã hội trong một số trường hợp cụ thể. Cụ thể, nếu diện tích nhà ở bình quân đầu người dưới 15m² sàn/người tại tỉnh có dự án nhà ở xã hội, họ vẫn đáp ứng điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội. Điều này được quy định rõ trong Điều 78, khoản 1, điểm a của Luật Nhà ở 2023. Ngoài ra, nếu người dân sở hữu nhà tại tỉnh khác nơi có dự án, họ cũng vẫn có thể đăng ký mua nhà ở xã hội mà không bị hạn chế.
Điều quan trọng cần lưu ý là các điều kiện liên quan đến nhà ở chỉ áp dụng đối với tỉnh, thành phố nơi có dự án nhà ở xã hội. Do đó, người dân cần nắm rõ thông tin về dự án và diện tích nhà ở hiện tại để xác định xem mình có đủ điều kiện tham gia mua nhà ở xã hội hay không.
Ví dụ chi tiết về trường hợp có nhà rồi có được mua nhà ở xã hội không?
Chị A hiện đang làm công nhân tại Khu công nghiệp VSIP I, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Chị đã kết hôn và có 1 con nhỏ, gia đình 3 người hiện đang thuê một phòng trọ 20m² tại phường Phú Lợi, thành phố Thủ Dầu Một với giá 2 triệu đồng/tháng. Chị A không sở hữu nhà ở nào tại Bình Dương, nhưng chồng chị (anh B) đứng tên sở hữu một căn nhà 40m² tại tỉnh Bình Thuận nơi gia đình anh B sinh sống trước khi chuyển vào Bình Dương làm việc. Gần đây, chị A biết đến Dự án Khu nhà ở An Sinh (NƠXH) tại phường Chánh Mỹ, thành phố Thủ Dầu Một, do Tổng công ty Đầu tư Phát triển Nhà và Đô thị (HUD) làm chủ đầu tư. Chị thắc mắc liệu gia đình mình có đủ điều kiện mua nhà ở xã hội tại dự án này không?
Phân tích tình huống:
Kiểm tra điều kiện về sở hữu nhà ở tại tỉnh có dự án:
- Theo Điều 78, khoản 1, điểm a của Luật Nhà ở 2023, để mua nhà ở xã hội tại dự án Khu nhà ở An Sinh ở Bình Dương, Vợ chồng chị A phải “chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại tỉnh Bình Dương” hoặc nếu có thì diện tích bình quân đầu người phải dưới 15m².
- Chị A không sở hữu nhà ở nào tại Bình Dương. Chồng chị (anh B) sở hữu nhà tại Bình Thuận, không phải tại Bình Dương, nên hai vợ chồng chị A đã đáp ứng điều kiện về nhà ở, ngoài ra hai vợ chồng chị A cần đáp ứng thêm điều kiện về thu nhập (tổng thu nhập thực nhận hàng tháng của hai vợ chồng không quá 30 triệu đồng) để được mua nhà ở xã hội tại dự án Khu nhà ở An Sinh.
Thông tin về dự án Khu nhà ở An Sinh (NƠXH):
- Chủ đầu tư: Tổng công ty Đầu tư Phát triển Nhà và Đô thị (HUD).
- Quy mô: 978 căn hộ, diện tích linh hoạt từ 38,5m² đến 67,9m².
- Thiết kế: Tối ưu ánh sáng tự nhiên, không gian mở, mang lại môi trường sống thoáng đãng.
- Giá bán: 15.819.000 đồng/m² (chưa bao gồm thuế VAT và phí bảo trì) và 16.926.330 đồng/m² (đã bao gồm thuế VAT và phí bảo trì).

